مدیریت حوزه علمیه خواهران استان بوشهر

ابو جعفر، محمد بن عثمان بن سعید عمری دومین نایب از نواب خاصه است که بعد از مرگ پدرش عثمان بن سعید در سال ۲۵۷ ه.ق. به نیابت امام دوازدهم شیعیان منصوب شد. وی این «منصب» را به مدت ۴۸ سال و تا زمان مرگ در بغداد به سال ۳۰۴ یا ۳۰۵ ه.ق عهده‌دار بود.[1]

ابوجعفر، محمدبن عثمان بن سعید عمری، دومین نایب خاص امام زمان (عج) بود. پیش از وی، پدرش، عثمان بن سعید، نایب خاص بودند.
محمدبن عثمان، همچون پدرش، مورد اعتماد و مقرّب نزد امام غایب بودند. از شیخ طوسی نقل شده است[2] که وی نزد امام دوازدهم، مقامی بزرگ داشته است و شیعه بر عدالت، تقوا و امانت او اتفاق نظر داشتند.[3]
پدرش، عثمان بن سعید، هنگام مردن درباره او چنین بیان می‌کند: «پس از من فرزندم جانشین و نایب امام است».
ابوعلی احمدبن اسحاق نقل می‌کند از امام عسکری (ع) پرسیدم: «احکام دین را از چه شخصی بگیرم و گفته چه کسی را بپذیرم؟» آن امام در پاسخ چنین گفت: «عثمان بن سعید و پسرش، هر دو موثق هستند هر چه آنها به تو برسانند، از من می‌رسانند و آنچه به تو بگویند از جانب من می‌گویند. پس از آنها بشنو و اطاعت کن؛ زیرا آنها موثق و امین هستند».[4]
شیعه ۱۲ امامی معتقد است امام زمان(عج)، پس از پدر محمد بن عثمان، او را برای نیابت خاص انتخاب کرد و در نامه‌ای درگذشت پدرش را به او تسلیت گفت.[5]
نایب دوم امام زمان (عج) کتاب‌هایی در فقه نگاشت که مطالب آنها از امام عسکری و امام زمان (علیهماالسلام) است.
یکی از آثار ایشان «الاشربه» در ابواب فقه است. ام‌کلثوم، دختر عثمان بن سعید می‌گوید: «این کتاب به وصیت پدرم به دست ابوالقاسم، حسین بن روح نوبختی (سومین سفیر) رسید و پس از آن بر طبق وصیت وی به دست چهارمین نایب خاص رسید. کتاب وی به دست ما نرسیده است و ممکن است به اثر ناملایمات روزگار از بین رفته باشد.»
منابع
1. فرهنگ فارسی معین صفحه ۱۹۱۷
1. شیخ طوسی، الغیبة، ص 32، تهران، مکتبة نینوی، بی‌تا.
3. ر.ک: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، ص 678، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، 1378 ش.
4. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 51، ص 248، دوم، بیروت، مؤسسه الرماء، 1403ق.
5 .شیخ طوسی، الغیبه، ص 219 - 220.